Motivatie, waar haal je die vandaan?

Zoals gezegd, wordt mij regelmatig gevraagd waarom ik aan triatlon doe. Het is eigenlijk een vraag die ik mijzelf niet meer stel. Maar toch is het zinnig daar eens over na te denken. Het kan geen kwaad je eens af te vragen waarom je bepaalde dingen doet. Ook dat kan motivatie geven.

Het antwoord op de vraag waarom ik aan triatlon doe is even voor de hand liggend als nietszeggend, namelijk omdat de sport er nu eenmaal is. Dit is ook het antwoord dat bergbeklimmers geven op de vraag waarom ze de Mt Everest beklimmen: omdat die berg er is. Die berg was er al voordat er bergbeklimmers waren. De jeugd van tegenwoordig kan triatlon gaan doen omdat het er is. Maar toen ik begon te sporten (judo en voetbal) was er nog geen triatlon, althans niet in de vorm die we tegenwoordig als gangbaar beschouwen, de combinatie (in die volgorde) zwemmen, fietsen en lopen.  Op enig moment is de Ironman ontstaan. Dat was in 1978, op O’ahu, Hawaii. Daar waren navy seals gelegerd die over en weer aan het opscheppen waren over wat de zwaarste wedstrijd was: de Waikiki rough swim (2.4 mile), the annual bicycle race around Oahu of the Honolulu Marathon. Omdat ze daar niet uitkwamen besloten ze dat de combinatie het zwaarste was.  Een Ironman was degene die alle drie de onderdelen achter elkaar volbracht.  Of zoals  de founder of the Ironman, Commander Collins, zei:  “Swim 2.4, ride 112, run 26.2. Then brag for the rest of your life”.
Toen ik in aanraking kwam met deze combinatie van sporten was ik verkocht. Dat was in Almere in 1983. Een werknemer van mijn vader deed mee.  Het was pionieren en een grote ontdekkingsreis voor de deelnemers van toen. Ik ben toen met mijn broer in Almere gaan kijken en we waren diep onder in de indruk. Dit was nieuw en episch. Al deze deelnemers dwongen respect af. Van het een kwam vervolgens het ander. Het nieuwe trok mij aan. De triatleten waren gemotiveerd omdat ze bewust voor deze nieuwe sport hadden gekozen. Er was nog geen traditie. Dat trok mij aan. Op voetballen was ik uitgekeken. De sfeer op de velden was matig en iedere week wel een blessure of een pijntje. Ik stond open voor dat nieuwe aan triatlon. Fietsen deed ik al voor mijn plezier op een racefiets die door een fanatieke vader van een klasgenootje van mij in elkaar was gezet. Ook deden mijn broer en ik mee aan de jaarlijkse strandloop en hardloopwedstrijden op Koninginnedag. Zwemmen was nieuw. Dat deed ik eigenlijk alleen in de vakantie.  Tijdens mijn studententijd heb ik mij toen met zes anderen ingeschreven voor een driekamp op Nijenrode. Dat was mij zo goed bevallen dat het smaakte naar meer, zeker toen ik daar mensen sprak die zeiden dat er nog meer wedstrijden waren. Ik had nu eenmaal hiervoor getraind en vond het zonde om dat allemaal te laten gaan en uitsluitend om te zetten in bier. De vijf anderen zijn afgehaakt en ik ben doorgegaan.  Wat zegt dat? Iets over motivatie maar ook over discipline, want je moet met een zekere regelmaat drie verschillende onderdelen trainen. Het zijn bij mij twee elementen die elkaar versterken: hoe gemotiveerder hoe gedisciplineerder.

Nu meer dan 25 jaar later beoefen ik die sport nog steeds en nog steeds even fanatiek. Ik had dat niet gedacht toen ik eraan begon (maar natuurlijk ook niet bij stilgestaan). De intrinsieke motivatie haal ik eruit dat ik ondanks mijn leeftijd nog steeds progressie boek, dat ik het een goede afwisseling vind voor het (geestelijke) werk dat ik doe en dat het mij voldoening (sport als levenskunst) geeft of zoals  Marc van Bossche, een Belgische filosoof die veel fietst schrijft: “die vorm van verdiepte waarneming. Fietsen maakt mijn denken vrij. Ongevraagd dringen zich ideeën op tijdens de inspanning. Altijd klinken ze frisser en beter en creatiever dan wat ik voordien aan uit te werken materiaal voorhanden had. Tekst schrijft zich plots vanzelf”.  Die ervaring heb ik ook tijdens mijn trainingen. Tijdens het trainen borrelen de antwoorden op mijn vragen ongedwongen op.  Met een frisse blik kijk ik dan weer tegen de dingen aan. Dat effect werkt verslavend. Juist daarom trek ik na het werk het liefst meteen mijn loopschoenen aan om mijn onbewuste te laten werken. Voor de intrinsieke  motivatie is ook belangrijk dat ik mijzelf voorhoud dat het niet resultaat doorslaggevend is maar de weg ernaar toe. Als de weg ernaar toe met plezier wordt afgelegd dan is een goed resultaat een mooie bijvangst.
 Maar voor mijn motivatie, en dat geef ik eerlijk toe, is het ook handig een doel te hebben. Die extrensieke  motivatie ligt nu voor de hand want op 12 oktober as is het wereldkampioenschap Ironman. En om daaraan te mogen en kunnen meedoen kost het mij geen enkele moeite om iedere dag een van de onderdelen te trainen en soms twee of alle drie aan de hand van de schema’s , opgesteld door mijn (e)coach Frank Heldoorn. Je concurrenten zitten immers ook niet stil. 
Ten slotte, een ironman doe je weliswaar zelf maar niet alleen. Voor de motivatie is het dus ook belangrijk dat het gezin er achter staat en je aanmoedigt. Janneke weet niet beter dan dat ik sport, en steunt mij harte.  Ik ben haar heel dankbaar dat zij mij de ruimte geeft.

Zo terugkijkend is het eigenlijk heel toevallig dat ik met triatlon in aanraking ben gekomen en erin ben blijven hangen. Zo is ook het leven. Het hangt van toevalligheden aan elkaar, terwijl we de neiging hebben overal een verklaring (ratio) voor te zoeken, die er wellicht niet is. Dat laatste is toch weer een existentiële constatering.

Hoe dan ook, mede door de enthousiaste reactie van jullie (ook motiverend) ga ik de laatste maand in richting Kona, ben ik super gemotiveerd om daar wat moois neer te zetten: “Anything is possible”

Jan